Brześć, dawniej Brześć Litewski, Brześć nad Bugiem – miasto na Polesiu, nad Bugiem, u ujścia Muchawca, stolica obwodu brzeskiego, siedziba rejonu brzeskiego Białorusi; do 1945 w Polsce, od 1921 stolica województwa poleskiego, siedziba powiatu brzeskiego; ośrodek przemysłowy, węzeł kolejowy i drogowy na granicy z Polską, port rzeczny, port lotniczy; uniwersytet (1995), politechnika (1989); ośrodek kultury polskiej na Białorusi, polski konsulat generalny; 310,8 tys. mieszk. (1 stycznia 2010).

Miasto Brześć położone jest na prawym brzegu Bugu i Muchawca, u zbiegu tych dwóch rzek. Przestrzeń miasta obecnie obejmuje 14 526 ha. Historyczne centrum miasta zajęte przez twierdzę brzeską , zbudowaną według projektu inż. gen. K. Oppermana, podzieloną obecnie granicami Polski i Białorusi. Kobryński forsztadt twierdzy albo miasto XIX-wieczne składa się z regularnej sieci ulic i zwartej zabudowy z XIX i XX wieku, objęty obecnie ochroną jako zabytek sztuki urbanistycznej. Pierwszy powojenny generalny plan Brześcia ułożony w roku 1947, obecnie odbywa się Korygowanie Generalnego Planu Brześcia z 2003 roku. Głównymi ulicami przebiegającymi ze wschodu na zachód są: Sergo Ordżonikidze, Adama Mickiewicza, Puszkińska, Władimira Majakowskiego, Nikołaja Gogola (dawna Tadeusza Kościuszki), Siemiona Budionnego, Feliksa Dzierżyńskiego, Moskiewska (dawna Jagiellońska), Internacjonalna (dawna Szpitalna). Główne ulice przebiegające z północy na południe to: Włodzimierza Lenina, Karola Marksa, Komsomolska, Pograniczników Sowieckich, 17 Września, Sowiecka, Waleriana Kujbyszewa, Dmitrija Karbyszewa, Bulwar Kosmonautów, Tarasa Szewczenki. Centralnym punktem miasta jest Plac Lenina (dawny Traugutta) położony u zbiegu ulic Lenina (dawnych Bulwarnej), Unii Lubelskiej] i Puszkińskiej (dawna 3 maja). W połowie XX wieku miasto przekroczyło granicę dawnego forsztadtu. Dzielnice przemysłowe i mieszkalne w drugiej połowie wieku XX z dominującą zabudową blokową położone zostali w dzielnicach wschodnich (Wschod-1, Wschod-2 itd). Początek wieku XXI oznamienowany powiększeniem budowli mieszkalnej w dzielnicach położonych w południowych częściach miasta Kowalewo i Wulka. Znajdują się tam także m.in. dwa polskie cmentarze. Według korygowanego obecnie planu miasta w jego obręb dołączono wsie Guli i Wołki.

Demografia         


Herb Brześcia nad Bugiem − od 1919 roku używał herbu przedstawiającego ostrokół z paru wieżyczkami między zbiegiem dwóch rzek. Herb ten został zakwestionowany przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Ministerstwo wzięło pod uwagę dwie postacie herbu:

  • Łuk napięty ze strzałą

  • Na czerwonym polu wieża między zbiegiem dwóch rzek


                                          

Ze względu na wątpliwości, czy herb nadany przez króla był w rzeczywistości w użyciu, ministerstwo przychyliło się do pierwszej wersji. W 1938 roku, po przeprowadzeniu kwerendy w archiwach, znaleziono dokumenty z XVI i XVII wieku z herbem nadanym w 1554 roku. W związku z tym ministerstwo zmieniło swoje stanowisko i zgodziło się na używanie herbu nadanego przez Zygmunta Augusta. W związku z wybuchem II wojny światowej nie zdążono formalnie zatwierdzić herbu.

Polacy na Białorusi– mniejszość narodowa stanowiąca według białoruskiego spisu powszechnego ok. 295 000 mieszkańców Republiki Białoruś. Według nieoficjalnych statystyk w granicach państwa Białoruś może mieszkać od 500 000 do 1 200 000 Polaków. Polacy są drugą po Rosjanach pod względem wielkości mniejszością narodową Białorusi.



Dane spisu narodowego 2009, dane wg poziomu rejonowego (powiatowego), powiaty grodzkie pokazane umownie przez kółka.